Gazların kinetik teorisi bir gazı oluşturan atom veya moleküllerin hareketliliklerine dayanır.
Buna göre gaz tanecikleri rastgele bir şekilde sürekli hareket halinde olup, birbirleriyle
ve kabın çeperleriyle çarpışırlar. Bir gazın sıcaklığı, gazı oluşturan taneciklerin kinetik
enerjilerinin bir ölçüsüdür. Sıcaklık yükseldikçe taneciklerin hızı artar.
Gaz taneciklerinin bulundukları kabın çeperleriyle çarpışması gaz basıncının nedenidir.
Dünya atmosferi de, yerküre üzerinde adına atmosfer basıncı dediğimiz bir basıncı uygular.
Standart atmosfer basıncı 1 atm veya 760 mmHg dır.
Sıcaklığı 0°C, basıncı 1 atm olan gazlara "standart koşullardaki gazlar" denir.
Miktarı ve sıcaklığı sabit olan bir gazın basıncı hacmiyle ters orantılı olarak değişir. PV = k
eşitliğiyle ifade edilen Boyle yasasına göre, belirli bir sıcaklıkta basınç veya hacim değişse
de PV çarpımı aynı kalır.
Charles yasasına göre, sabit basınçta bir gazın sıcaklığı yükseltilirse hacmi büyür.
Sıcaklık veya hacimden biri değişse de, hacim ve sıcaklığın oranı aynı kalır.
İdeal bir gazın basınç ve hacmi ile mol sayısı ve sıcaklığı arasında, PV = nRT eşitliği
geçerlidir. Buradaki R, gaz sabiti adını alır ve 0,082 litre. atm/ mol. K değerine sahiptir.
Graham yasasına göre hafif gazların difüzlenme hızları daha fazladır. İki ayrı gazın
difüzlenme hızları yoğunlukları veya molekül ağırlıklarının kare kökü ile ters
orantılıdır.
Henry yasası, bir sıvının üzerindeki gaz basıncı arttıkça, sıvıda daha fazla gazın
çözünebileceğini ifade eder.
Dalton yasasına göre, bir kaptaki gaz karışımının toplam basıncı, gazların herbirinin
kısmî basınçları toplamına eşittir.
Stokiyometri problemleri reaksiyona giren veya oluşan gazların hacimlerini kullanarak
çözülebilir. Gazların yer aldığı denkleştirilmiş bir reaksiyon denklemindeki katsayılar, aynı
koşullardaki hacimlerin oranlarını verir. |